Daemonica
Active member
- Joined
- Feb 10, 2024
- Messages
- 654
Öncelikle başlık abartı değil, sorum cidden bu fakat neden böylesine absürt ve komik gözüken bir şeyi ciddi ciddi sorduğumu elbette açıklayacağım.
"Uçan, ateş püskürten ejderha" figürü aslında tarihteki ilk 'ejderha' figürü değil. Kadim mitlere bakarsanız Tiamat, Leviathan, Hydra, Kraken, Jörmungandr, Cetus, Scylla ve Charybdis gibi figürler göreceksiniz. Bunların birkaçı ejderha ve yılan formunda, diğerleri ise muhtemelen bu formun zamanla evrimleşmesi sonucu yaratılmış. Şimdi Ejderhanın aslında Kundalini sembolü olduğunu biliyoruz, fakat hiç yoktan şekilde ortaya çıkmadı ya bu ejderha sembolizmi? Elbette bir tür arkeolojik kanıt olmalı; yıllarca da bunu "Eski insanlar dinozor fosili bulmuş, onları kanatlı hayal edip ejderhayı uydurmuşlar" diye dinledik fakat bu hikayenin aslına bakarsanız çok eksiği var.
İlk olarak ejderhayı göklerden indirip suya sokmak gerek, çünkü ilk başta ejderhaların yeri denizlermiş; peki bu canlıya 'ateş püskürtme' yeteneğini kim uydurup verdi? Ya da o derin mağaralarda yaşama içgüdülerini, yahut yılandan ve kertenkeleden daha farklı ve ayrıntılı olan o kafaları; bunlar nasıl oluşturuldu?
Geçen gün Moby Dick isimli eseri okurken yazarın imalı şekilde bu konuyu birkaç kez tartıştığını gözlemledim.
İlk olarak, klasik mitolojide ve hatta İbrahimi dinlerde dahi 'büyük balık' kavramına rastlarız; bu bariz şekilde balinadır keza insanlar binyıllardır balina avcılığı yapmıştır. Mesela Yunus peygamberin dev balık tarafından yutulup tekrar karaya çıkarıldığı bir Yahudi hikayesi vardır. Perseus, Andromeda'yı 'Cetus' isimli devasa bir balıktan kurtarır ki bu meşhur "Şövalye prensesi ejderhadan kurtarır" anlatısıyla da benzerlik taşır. Yani balina dediğimiz zaman çok da garipsenecek bir hayvandan söz etmiyoruz, hatta başınızı göğe çevirirseniz Cetus takımyıldızını da görebilirsiniz; göklerde gözlemlenebilen devasa bir balina.
Üstteki resimde de Cetus özellikle Ejderhaya benzetilerek çizilmiş. Bu garip konu üzerine daha fazla düşündükçe daha fazla garip detayla karşılaştım, bunlardan birisi direkt balinanın kafatası ile ilgili:
Bu kafatası elbette ki balinanın b'sine bile benzemiyor; fakat daha ilkel ve hiç balina görmemiş insanlar insanlar deniz kıyısında böyle bir şeyi gördükten sonra önce dehşete düşmüş, sonra da bunun neye ait olacağına dair kafa yormuş olabilir. Siz de fark etmişsinizdir, bir çocuğun önüne şu kafatasını koysak "Ejderha!" diye haykırıp ortalığı birbirine katar.
Diğer garip detay ise ejderhaların ateş püskürtmesi ile ilgili, bu çok fantastik bir olay ve açıkçası doğada 'püskürtme' eylemi yapabilecek pek bir canlı yok, fakat bir tane örnek var; balina! Balinalar su püskürtür!
Şimdi bu notları derleyip toplarsak bazı sorular ortaya çıkıyor, balinayı hiç bilmeyen insanlar balinaların kafatası bulundu ve ejderha dedi diyelim; peki bu insanlar zaman içinde nasıl bu canlının su püskürtme özelliği evrimleştirip "Ateş püskürtüyor!" gibi bir şeye çevirdiler? Mantıken balina ile karşılaşmış olmaları lazım, fakat balinayı gördükten sonra neden ilkel 'ejderha' imgelerini silip devam etmediler? Üstelik nasıl oluyor da pek çok kültürde balina ile ejderha arasında bu kadar fazla benzerlik oluyor? Balinaların sembolik anlamları nedir?
Tüm bu sorular üzerine toplu halde akıl yürütmek için hepinizi davet ediyorum.
"Uçan, ateş püskürten ejderha" figürü aslında tarihteki ilk 'ejderha' figürü değil. Kadim mitlere bakarsanız Tiamat, Leviathan, Hydra, Kraken, Jörmungandr, Cetus, Scylla ve Charybdis gibi figürler göreceksiniz. Bunların birkaçı ejderha ve yılan formunda, diğerleri ise muhtemelen bu formun zamanla evrimleşmesi sonucu yaratılmış. Şimdi Ejderhanın aslında Kundalini sembolü olduğunu biliyoruz, fakat hiç yoktan şekilde ortaya çıkmadı ya bu ejderha sembolizmi? Elbette bir tür arkeolojik kanıt olmalı; yıllarca da bunu "Eski insanlar dinozor fosili bulmuş, onları kanatlı hayal edip ejderhayı uydurmuşlar" diye dinledik fakat bu hikayenin aslına bakarsanız çok eksiği var.
İlk olarak ejderhayı göklerden indirip suya sokmak gerek, çünkü ilk başta ejderhaların yeri denizlermiş; peki bu canlıya 'ateş püskürtme' yeteneğini kim uydurup verdi? Ya da o derin mağaralarda yaşama içgüdülerini, yahut yılandan ve kertenkeleden daha farklı ve ayrıntılı olan o kafaları; bunlar nasıl oluşturuldu?
Geçen gün Moby Dick isimli eseri okurken yazarın imalı şekilde bu konuyu birkaç kez tartıştığını gözlemledim.
İlk olarak, klasik mitolojide ve hatta İbrahimi dinlerde dahi 'büyük balık' kavramına rastlarız; bu bariz şekilde balinadır keza insanlar binyıllardır balina avcılığı yapmıştır. Mesela Yunus peygamberin dev balık tarafından yutulup tekrar karaya çıkarıldığı bir Yahudi hikayesi vardır. Perseus, Andromeda'yı 'Cetus' isimli devasa bir balıktan kurtarır ki bu meşhur "Şövalye prensesi ejderhadan kurtarır" anlatısıyla da benzerlik taşır. Yani balina dediğimiz zaman çok da garipsenecek bir hayvandan söz etmiyoruz, hatta başınızı göğe çevirirseniz Cetus takımyıldızını da görebilirsiniz; göklerde gözlemlenebilen devasa bir balina.
Üstteki resimde de Cetus özellikle Ejderhaya benzetilerek çizilmiş. Bu garip konu üzerine daha fazla düşündükçe daha fazla garip detayla karşılaştım, bunlardan birisi direkt balinanın kafatası ile ilgili:
Bu kafatası elbette ki balinanın b'sine bile benzemiyor; fakat daha ilkel ve hiç balina görmemiş insanlar insanlar deniz kıyısında böyle bir şeyi gördükten sonra önce dehşete düşmüş, sonra da bunun neye ait olacağına dair kafa yormuş olabilir. Siz de fark etmişsinizdir, bir çocuğun önüne şu kafatasını koysak "Ejderha!" diye haykırıp ortalığı birbirine katar.
Diğer garip detay ise ejderhaların ateş püskürtmesi ile ilgili, bu çok fantastik bir olay ve açıkçası doğada 'püskürtme' eylemi yapabilecek pek bir canlı yok, fakat bir tane örnek var; balina! Balinalar su püskürtür!
Şimdi bu notları derleyip toplarsak bazı sorular ortaya çıkıyor, balinayı hiç bilmeyen insanlar balinaların kafatası bulundu ve ejderha dedi diyelim; peki bu insanlar zaman içinde nasıl bu canlının su püskürtme özelliği evrimleştirip "Ateş püskürtüyor!" gibi bir şeye çevirdiler? Mantıken balina ile karşılaşmış olmaları lazım, fakat balinayı gördükten sonra neden ilkel 'ejderha' imgelerini silip devam etmediler? Üstelik nasıl oluyor da pek çok kültürde balina ile ejderha arasında bu kadar fazla benzerlik oluyor? Balinaların sembolik anlamları nedir?
Tüm bu sorular üzerine toplu halde akıl yürütmek için hepinizi davet ediyorum.